Kunst Met Een Verhaal
Gewoon er te zijn zonder oordeel; een gesprek met Judith Ockeloen
Op een herfstdag spreken we op het SCIP-kantoor met de Amsterdamse kunstenares Judith Ockeloen over haar leven en werk. "Pas op mijn 57ste ben ik naar de kunstacademie gegaan: de Wackers Academie. Daarvoor heb ik altijd veel bij buurthuizen getekend met name modeltekenen. De leraar zei altijd: “Ik hoef jou geen les te geven” terwijl ik wist dat ik nog een hoop te leren had."
Hoe ging het na de Academie ?
Een paar maanden nadat ik afgestudeerd was zag ik een oproepje voor een schilderswedstrijd in het UWV-blad ‘Perspectief’. Ik kwam als winnaar uit de bus met het olieverfschilderij ‘Station’. Het werk toont een verlaten station in Brussel met een sfeer dat eenzaamheid uitdrukt. Het schilderij werd geëxposeerd in alle UWV-kantoren. Ik zit nu al jaren bij Galerie Beeldend Gesproken en dat is voor mij stimulerend. Zij hebben ook veel werken van mij in de verhuur.
Welke rol speelt het schilderen bij haar herstel ?
Ik ben meer dan helft van mijn leven depressief geweest. Periodes dat ik goed was waren relatief
kort. Na de electro-shocks was ik niet meer depressief. Toen ik terugkwam uit de opname durfde ik aanvankelijk niet terug te gaan naar mijn atelier. Ik moest het langzaam opbouwen en had het gevoel dat die schilderijen niet van mij waren. Na een tijdje voelde ik me zo goed dat ik dit soort werk weer kon maken. Kunst is mijn redding. Voor mij is schilderen even psychisch vacant zijn. Dan denk ik even aan niets anders.
Waarom heb je voor deze figuratieve stijl gekozen? En waarom schilder je vooral gebouwen ?
Ik schilderde aanvankelijk bomen, daarna veel huizen in steigers, gebouwen die zich achter die doeken verschuilen. Een huis wat stuk is wordt hersteld achter de lappen. Overigens zijn het niet gebouwen die echt bestaan; het is dus niet een letterlijke vertaling van een foto die ik gebruik. Als ik vind dat er een rood dakje bij moet, dan doe ik dat.
Intussen ben ik nu even klaar met gebouwen in de steigers en schilder nu vooral gebouwen die in de zon staan, omdat het nu beter met me gaat. De zon en schaduw versterken elkaar.
Hoe ga je precies te werk?
Eerst maak ik een aquarel, vervolgens schilder ik in olieverf. Met deze waterverftechniek moet je snel werken. Dan probeer ik vooral sfeer neer te zetten en de maat te bepalen. En als ik tevreden ben begin ik een olieverfschilderij. Ik gebruik daarbij een beperkt aantal tubes. Er zitten drie ongebruikelijke, zelf samengestelde kleuren in mijn la. Die gebruik ik in heel frequent vooral het blauw. Zo krijg je een persoonlijk kleurenpalet.
Hoe is het om iets te verkopen ?
In 2019 had ik een solotentoonstelling bij Beeldend Gesproken, een prachtige plek in de Hallen van Amsterdam. Die locatie alleen al is zo bijzonder. Het was voor mij een hoogtepunt in mijn leven. Ik heb heel goed verkocht en kreeg positieve reacties zoals “Het lijkt wel een Vermeer!” en “Dank je wel voor de openheid”. Ook was er veel ontroering doordat men kon zien hoe die jaren van narigheid toch goed afgelopen zijn. En deze feedback was tevens een bevestiging dat je goed bezig bent.
Waardoor raak je geïnspireerd?
Ik wissel vaak schilderfeitjes uit met vrienden. Ook ga ik regelmatig naar musea, en soms raakt iets je zodat je het uit wilt proberen. Ik vond bijvoorbeeld een aantal werken van Armando zo mooi met de weinige kleuren die hij gebruikt; hij wordt dan een inspiratiebron. Verder ben ik gek op de schilder Weissenbruch en ook op Witsen die heel mooi details kan uitwerken. Ik zelf wil juist niet teveel details in mijn schilderijen en heb geleerd meer aandacht aan de sfeer te geven en minder aan de vorm.
Hoe ga je nu met jouw situatie om ?
Tegenwoordig is er bij mij acceptatie dat ik getroffen ben door depressie, terwijl ik vroeger er meer tegen vocht. Ik verzet me niet meer tegen de geestelijke rolstoel. Mijn echtgenoot moet aan de deur kloppen omdat ik het tijdsbesef kwijt ben: als ik schilder ben ik er gewoon niet. In deze hoedanigheid hoef je niet te verklaren waarom je zo denkt of voelt. Gewoon er te zijn zonder oordeel."
Kunstenaar Wendela de Beaufort heeft sindskort een tekengroep ‘Huidtekenen’ bij SCIP opgezet. Benieuwd naar de achtergrond hiervan spreek ik haar over de telefoon vlak voor haar trip naar Parijs.
Overal in de stad fiets je nu langs posters van het Van Gogh Museum met de kop 'Painting as a Last Resort'. Wat zou dat zijn? Het blijkt te gaan om Matthew Wong (1984 - 2019) een Canadese kunstenaar die kampte met mentale problemen en kunst als zijn laatste toevluchtsoord zag. In zijn korte leven schilderde hij een indrukwekkend oeuvre bij elkaar.
Bruce Springsteen is na jaren weer op tournee met zijn E Street Band, waarbij hij ook Nederland aandeed. Hij staat bekend als een onvermoeibare rocker, die met zijn muziek positieve energie in de stadions pompt. Maar de popster toont ook zijn kwetsbaarheden en heeft zelf periodes van depressie doorgemaakt.
Als tekenaar Peter Vos, zich overspannen voelt, trekt hij zich een tijdlang terug in de natuur. Door het maken van een Vogeldagboek vindt hij structuur en komt hij weer uit het dal. Natuurtekenen als therapie.
Museum voor Modern Realisme MORE belicht een serie tekeningen die Jan van Herwijnen ruim een eeuw geleden gemaakt heeft. 'Tekenen uit Mededogen' is de titel. Het gaat om portretten van zijn hand van mensen uit een psychiatrische inrichting. Het project heeft tot het eigen herstel van de kunstenaar geleid en destijds bijgedragen aan de emancipatie van de psychiatrie.
We keken er op jarenlang op uit, maar er viel niets te zien: de binnenplaats van het SCIP-pand aan de Keizersgracht. De leegte is nu opgevuld met een grote wandschildering. Vooral op zonnige dagen zie je hoe mooi de heldere kleuren zijn. Een gesprek aan de keukentafel met de makers Rudy Bosman en Sue Armstrong over het ontstaansproces van dit kunstwerk.
Sara Houtkooper heeft momenteel een expositie van haar werk rond het thema ‘Identiteit’ op de locatie Keizersgracht 252 van SCIP. Tijdens het ophangen van haar werken in de Tuinkamer kwamen we op het idee om op een later moment uitgebreider over de achtergrond van haar kunst te praten.
Jannemiek Tukker verscheurde haar eigen schilderijen tijdens een psychose. Door de scheuren weer te herstellen werkt ze ook aan eigen haar herstel. Haar werk is te zien bij Galerie Beeldend Gesproken in Amsterdam.
Op een herfstdag spreken we op het SCIP-kantoor met de Amsterdamse kunstenares Judith Ockeloen over haar leven en werk. "Pas op mijn 57ste ben ik naar de kunstacademie gegaan: de Wackers Academie. Daarvoor heb ik altijd veel bij buurthuizen getekend met name modeltekenen. De leraar zei altijd: “Ik hoef jou geen les te geven” terwijl ik wist dat ik nog een hoop te leren had."
'Vincent is de enige waarvan je geen 1,5 meter afstand hoeft te nemen. Kom dichterbij om zijn werk te bekijken'. Met deze woorden attendeert het Van Gogh Museum me op de portretexpositie 'In the Picture'
.jpg)
Acht jaar lang reed Deborah Alma met haar vintage ambulance naar festivals, conferenties, scholen en bibliotheken in Engeland. In dit voertuig schreef zij gedichten voor, met de bedoeling de stemming van mensen gunstig te beïnvloeden.
In zijn boek "Liefde in Tijden van Duisternis' beschrijft Ralph Mulder zijn langdurige gevecht met zijn ziekte. Daarin kreeg hij onvoorwaardelijke steun van zijn vrouw. 'Door haar kreeg ik weer lichtjes in mijn ogen'
Bart Berkhout (63) over zijn deelname aan het Inloop- en Coachingatelier van Cultuurhuis Wherelant in Purmerend.
Het lukte Ingrid jarenlang om goed te functioneren in de zorg. Tot zij op middelbare leeftijd plotseling een burn-out kreeg. Pas nu komt zij toe aan zorg voor zichzelf.
Een interview met Silvia Koning. Over het spiegelen van onrecht, het spiegelen van ideeën, van de ander en van jezelf
Mathisse Arendsen lijdt aan een Dissociatieve IdentiteitsStoornis (DIS) als gevolg van een traumatische jeugd. Het schilderen is voor hem een enorme steun:"Zonder kunst zou ik waarschijnlijk draaideurpatiënt geweest zijn".
We zijn op bezoek bij Max Carper (27) in zijn huis in Assendelft. We willen hem interviewen over zijn schilderkunst, maar hij komt met een object. Het lijkt op een hoofd van een T-Rex.
Gil is succesvol als danser en wint de internationale danswedstrijd Juste Debout. Na zijn psychose heeft dit succes echter weinig waarde voor hem. Die vindt hij uiteindelijk in het geven van danstherapie aan anderen.
We ontmoeten Rik Oskam op een herfstdag in het SCIP pand aan de Keizersgracht. Hij heeft een map met met werk meegenomen en we praten over het ontstaansproces van zijn kunst.
We ontvangen kunstenaar Gert op de zolderkamer van Ervaringswijzer en praten over zijn werk. Hij heeft zowel foto's als originelen bij zich.
De vriendschappelijke maar soms uitdagende relatie tussen de Gwen en Carlijn vormt de basis voor hun muziek en teksten. Deze 'Rappende Meiden' combineren lichtvoetige klanken met indringende woorden.
