Kunst Met Een Verhaal

Licht

De film Blinded by the Light vertelt het waargebeurde levensverhaal van Javed,een Pakistaanse jongeman in arme Engelse buitenwijk Luton. Hij gaat gebukt onder het gezag van zijn orthodoxe ouders en de uitzichtloosheid van de armoede. Als hij op een dag de muziek van Bruce Springsteen hoort, ziet hij het licht en er komt verandering in zijn leven. Door de positieve teksten krijgt hij geloof in zijn eigen kunnen, schudt de druk van zijn ouders en milieu van zich af, en wordt zo onafhankelijk: 'It's Independence Day' zingt Springsteen. Javed kiest voor een eigen richting in zijn leven, neemt het heft in eigen hand en gelooft in het zogenaamde ‘Beloofde Land’,  het oord van idealen. De tekst van The Promised Land  geeft hem moed:
‘If I could take one moment into my hand
Mister I ain't a boy, no I'm a man
And I believe in a promised land’

Fan

In the documentaire Springsteen and I vertellen fans uit de hele wereld hoe herkenbaar de songs hun situatie verwoorden en hoop geven. Hoewel Bruce typisch Amerikaanse situaties beschrijft (veel Cadillacs, Highways, etc) gaat het om universele gevoelens die ook mensen uit andere culturen aanspreken. Zijn muziek is de soundtrack van hun leven.
Een voorbeeld daarvan is Out in the Street , een song over een arbeider die zich de hele week uit de naad werkt en na werktijd op straat zich vrij voelt om helemaal zichzelf te zijn. Er klinkt triomfantelijk:
'When I'm out in the street, oh oh oh oh oh
I walk the way I want to walk
When I'm out in the street, oh oh oh oh oh
I talk the way I want to talk'

Springsteen weet zich zo goed in te leven in het dagelijks bestaan van de gewone man, de hardwerkende burger. Het is vanwege dergelijke herkenbare teksten, toegankelijke rockmuziek en niet te vergeten zijn aanstekelijk presentatie dat deze bevlogen ‘Working class hero ’ altijd volle stadiums trekt. 

Down

Als Bruce de uitputtende concerten zelf fysiek nauwelijks kan bolwerken begint hij in de jaren '80 aan fitness en een gezond mogelijke levenstijl. Hij wordt een gespierde verschijning met opgestroopte mouwen, jeans en laarzen, die kracht en stoerheid uitstraalt. Tegelijkertijd is hij ook iemand die zijn kwetsbaarheid durft te tonen. In zijn autobiografie Born to Run onthult Springsteen dat hij van tijd tot tijd aan depressies lijdt. Hij heeft er bewust voor gekozen om hier open en eerlijk over te zijn en is er zelfs trots op. Zodoende wil hij het uit stigma sfeer te halen en anderen die er last van hebben te helpen.
Hij krijgt zware depressies als hij begin dertig is en later langdurig als hij zestig plus is. Hij kan dan nauwelijks zijn bed uitkomen. In This Depression zingt hij met sombere stem, monotoon in een mistige klanklandschap.
''Baby, I've been down
But never this down
I’ve been lost
But never this lost'
Hij vergelijkt depressies met een zwarte olievlek die zich over een kristalhelder, turquoise bergmeer aan het verspreiden is. Zijn vrouw Patti ziet het meer als een vrachttrein met gevaarlijke lading die dreigt te ontsporen. De grondslag ligt in zijn jeugd en vooral in de moeilijke relatie met zijn vader. Deze had ook mentale problemen. Gaat hij nu de zelfde kant op? Muziek als therapie blijkt niet voldoende, met antidepressiva en professionele hulp komt Bruce er weer boven op. Het is bijzonder dat de inspirerende zanger die anderen zo tot grote hoogte brengt zelf door de diepe dalen is gegaan.
Nu dient zich een andere kwetsbaarheid aan: die van de leeftijd. Na vijftig jaar zijn Bruce en zijn ‘boys’ van de E Street Band zijn inmiddels de 70 gepasseerd. De strijdmakkers zijn niet van plan te minderen; No Retreat no Surrender is het openingsnummer op zijn tournee. Hoe lang lukt het nog door te gaan met deze intensieve concerten van drie uur onafgebroken? Het besef van sterfelijkheid is inmiddels een nieuw thema in zijn oeuvre geworden zoals in de song Last man standing. ‘Pluk de dag’ adviseert hij zijn fans tegenwoordig.

Sprong

Een van Springsteen's lijfliederen - naast Born to Run- is het nummer Badlands. De populaire song dateert uit 1978 en komt het beste live tot zijn recht. Het is inmiddels al zo'n 1500 keer gespeeld, elk concert voor een deinende menigte in een onmetelijke arena. Het uptempo lied heeft een stampend ritme. De mokerslagen van de drummer brengen je direkt in een strijdbare modus. Voor Amerikanen is Badlands de naam van een National Park in South Dakota met prairies waar niet veel groeit. Maar in de energieke song zijn de Badlands figuurlijk bedoeld.. Bruce beschrijft het harde leven dat je van dag tot dag moet leiden, als een slaaf in de velden of een arbeider in de fabriek:
'Workin' in the field till you get your back burned
Workin`neath the wheels till you get your facts learned'.
En de tegenslagen waarmee je dagelijks te maken hebt en de prijs moet betalen:
'Badlands you gotta live it every day
Let the broken hearts stand
As the price you've gotta pay'
Er klinkt felheid, haat en verbittering: I wanna spit in the face of these Badlands. De rauwe stem van bandmaat Steve van Zandt zingt harmonie. En halverwege speelt Bruce een korte maar ijzingwekkende gitaarsolo die alle pijn samenvat. Gevolgd door het scheurend geluid van een saxofoon, waarna het tempo vermindert en het stadion haar hart kan luchten door luidkeels mee te zingen 'Wohoho Badlands'
De vraag is waarom het publiek zo enthousiast is over zoiets negatiefs als Badlands. Het antwoord is dat de tekst niet alleen gaat over de treurigheid van de Badlands maar vooral over de strijd om daar uit te breken: de 'struggle of life'. Vechten voor een beter leven, en nooit hoop en dromen opgeven. Badlands is een lied van een doorzetter:
'I believe in the faith that could save me.
I believe in the hope and I pray that some day it
Will raise me above these Badlands
Als de zanger boven de ellende van Badlands komt te staan, is er optimisme: Blij te leven! 'That it ain't no sin to be glad you're alive. Het is niet voor niets dat het lied zo populair is, de Badlands kun je namelijk achter je laten. En je komt versterkt uit de strijd: 'The Badlands are treating us good'. Bij het slotakkoord maakt Springsteen een hoge sprong.

Song

https://www.youtube.com/watch?v=LzsAPhGpMkA

Bronnen, Credits

Bruce Springsteen Born to Run (Simon & Shuster, 2016)
Springsteen and I  Dvd ( Ridley Scott,2013)
Blinded by the Light (Gurinder Chandra, 2009)
Copyright platenhoezen: CBS/Sony 1978
Copyright Lyrics:  Bruce Springsteen, CBS/Sony