Kunst Met Een Verhaal
Kunst Werkt ! Dat is gewoon zo.
Bart Berkhout (63) over zijn deelname aan het Inloop- en Coachingatelier van Cultuurhuis Wherelant in Purmerend.
Kun je iets vertellen over je achtergrond?
Ik ben van oorsprong timmerman en later opzichter technisch beheer. Pas later ben ik steeds meer kantoorachtig werk gaan doen, waar ik heel ongelukkig van werd. In 2015 heb ik mijn vierde burn-out gehad met een TIA er over heen. En ik ben ook heel lang in de war geweest. Steeds meer kreeg ik de behoefte om dingen met mijn handen te doen. Dus ik had al een technische achtergrond maar tijdens de dagbesteding bij Reakt is het creatieve vormen gaan aannemen.
Hoe kwam je bij Cultuurhuis Wherelant terecht?
Ik ben vanuit de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) bij zorginstelling Reakt gekomen in de dagbesteding op het atelier. Als er geen dagbestedings- mogelijkheden waren dan was ik er waarschijnlijk niet meer geweest. Ik moest een reden hebben om mijn bed uit te komen. De bescherming die dagbesteding biedt, heeft me heel erg geholpen. Niks moet, alles mag. En dan op een hele voorzichtige manier. Ze helpen je daar om dingen te doen die je heel leuk vindt. Sommigen hebben in het begin behoefte aan productiematige bezigheden; de hele dag dingetjes in elkaar zetten. Als je na een tijdje je draai gevonden hebt, dan hebben de begeleiders het inzicht om mensen een stapje verder te helpen.
Er is een samenwerkingsverband met Cultuurhuis Wherelant en via dagbesteding Reakt ben ik bij Wherelant terecht gekomen.
Hoe is de sfeer bij het Inloopatelier?
In het begin is het even wennen. Je komt in een groot gebouw met vreemde mensen, maar het gaat allemaal heel gemoedelijk. Toch is het is niet altijd een gemakkelijke groep. Laatst viel zomaar iemand van zijn stoel. omdat hij een epileptische aanval had. Dat was best wel naar; maar er is goede hulp. Je krijgt ook goede begeleiding als je iets van het werk niet begrijpt.
Het is een beschermde omgeving, waar je bezig bent met kunst maken. Om de vier weken komt er een andere kunstdocent in een techniek lesgeven. Het idee dat ik maandag- en donderdagmiddag ergens naartoe kan gaan, geeft me een gelukkig gevoel. Het fijne van hier is dat je deel uitmaakt van de maatschappij, maar dan in een rustige omgeving. Dat is voor ons heel belangrijk. Daar waar je je veilig voelt, kun je jezelf zijn. Ik zie om mij heen dat mensen hier gelukkig worden en zichzelf weer terugvinden via de kunst.
Het is ongelofelijk als je ziet wat voor verborgen talenten uit de groep tevoorschijn komen. Dat anderen zeggen over je werk: “Geweldig, je hebt dat toch maar gedaan!” Mensen die altijd in hun schulp hebben gezeten en die iets maken zijn soms verbaasd over het resultaat en ontwikkelen zich daar dan verder in.
Hoe werken ze daar?
Tijdens het Inloopatelier is altijd een kunstdocent en een ondersteuner. Voor praktische of theoretische vragen kun je altijd bij ze terecht. De ene deelnemer werkt liever zelfstandig, de ander heeft wat meer hulp nodig En als deelnemers wat langer meelopen, gaan ze ook anderen helpen.
Na verloop van tijd kun je meedoen met het Coachingsatelier. Dat is een verlengstuk van het Inloopatelier. Je stelt daar je eigen leervragen op het gebied van kunst en persoonlijke ontwikkeling vast. En in haalbare stappen ga je daar aan werken. Daar kun je je op het gebied van kunst verder ontplooien. Het is iets professioneler. De kunstcoach van Wherelant begeleidt je in je kunstzinnige ontwikkeling. En de trajectbegeleider van Reakt helpt me met mijn persoonlijke ontwikkeling. Ik zie het als een traject naar zelfstandig kunstenaarschap. Het was ook best wel spannend om aangenomen te worden. Ik moest eerst wat werken laten zien, maar het verlossende woord was al snel gesproken.
Wat doe je daar concreet?
Bij het Inloopatelier word er gewerkt in perioden van 4 weken Er is een grote variëteit aan workshops die je kunt doen. Van boekbinden tot kleine tekeningen maken. Verder edelsmeden, sieraden maken, schilderen, leer bewerken, keramiek werken en glazuren. We hebben ook een heel leuk jaarproject gehad dat bestond uit losse elementen die bij elkaar gebracht zijn in een boek.
En wat maak je zelf voor werk?
Bij het Coachingatelier vind ik het leuk om van restmaterialen lampen te maken. Ik heb er een aantal gemaakt. En vorige week vrijdag een vaas uit de oven gehaald. Ik had het gevraagd aan de keramiekdocent. Die zei: “Als jij een vaas wilt maken, dan ga je een vaas maken.” Maar dan moet er wel een werkplan komen; wat heb je precies nodig en dat soort dingen. Onder begeleiding van deze docent heb ik een mal gemaakt. Er is voor mij speciale klei ingekocht. Een half jaar ben ik daarmee in de weer geweest en het resultaat “ik ben er trots op!”
Ik schilder en teken ook. Ik ben bijvoorbeeld gek van Escher. Dus ik doe veel verschillende technieken inmiddels. Je hebt ook de mogelijkheid om je in één ding te specialiseren. Maar daar heb ik niet voor gekozen, omdat ik een zo breed mogelijke basis en kennis wil hebben. Met mijn brede oriëntatie kan ik mij inzetten voor anderen. Ik ben dan wel afgekeurd, maar ik wil wel wat doen, meetellen is voor mij belangrijk.
Ga je ook zelf mensen coachen?
Ja, ik zou het fijn vinden om mezelf in te zetten voor lotgenoten op creatief gebied. Tijdens mijn stage heb ik een workshop van vier weken gegeven. Dat hebben we ‘abstract schilderen’ genoemd. We gebruikten daarbij vloeibaar acryl. En het leuke is dat iemand zijn werk uit die workshop heeft geëxposeerd. Het is fijn om mensen enthousiast te maken. Om anderen te helpen heb ik ook de leerweg Ervaringsdeskundigheid gevolgd via RCO De Hoofdzaak (Reakt ).
Exposeer je ook?
Ja, ik heb nu ook geëxposeerd in de Kapel op een begraafplaats in Purmerend. Ik had op een gegeven moment de stoute schoenen aan getrokken, en de beheerder een briefje geschreven dat ik vond dat er ook plek moest zijn voor mensen met een rugzakje om regulier te kunnen exposeren. En wonderwel reageerde die meneer daar heel positief op. En het is echt heel erg leuk geweest. De expositie was samen met glaswerk van Odion, mensen met een verstandelijke beperking. Ik ben daar echt behandeld als een kunstenaar. Reakt en Cultuurhuis Wherelant gaven de basis dat ik dat soort dingen nu durf te doen. Ik heb er zelfs een prijs mee gewonnen. En ik doe mee aan een tentoonstelling in Hoorn met ‘De Schreeuwende Mannen’, een surrealistisch werk.
Al met al geloof je meer in jezelf?
Ja. Dus kunst werkt! Dat is gewoon zo.
Meer info over KunstWerkt! van Cultuurhuis Wherelant, Purmerend, speciale doelgroepen
Contact: Jantine Geels, j.geels@wherelant.nl
Website:https://wherelant.nl/speciale-doelgroepen/ggz/
Kunstenaar Wendela de Beaufort heeft sindskort een tekengroep ‘Huidtekenen’ bij SCIP opgezet. Benieuwd naar de achtergrond hiervan spreek ik haar over de telefoon vlak voor haar trip naar Parijs.
Overal in de stad fiets je nu langs posters van het Van Gogh Museum met de kop 'Painting as a Last Resort'. Wat zou dat zijn? Het blijkt te gaan om Matthew Wong (1984 - 2019) een Canadese kunstenaar die kampte met mentale problemen en kunst als zijn laatste toevluchtsoord zag. In zijn korte leven schilderde hij een indrukwekkend oeuvre bij elkaar.
Bruce Springsteen is na jaren weer op tournee met zijn E Street Band, waarbij hij ook Nederland aandeed. Hij staat bekend als een onvermoeibare rocker, die met zijn muziek positieve energie in de stadions pompt. Maar de popster toont ook zijn kwetsbaarheden en heeft zelf periodes van depressie doorgemaakt.
Als tekenaar Peter Vos, zich overspannen voelt, trekt hij zich een tijdlang terug in de natuur. Door het maken van een Vogeldagboek vindt hij structuur en komt hij weer uit het dal. Natuurtekenen als therapie.
Museum voor Modern Realisme MORE belicht een serie tekeningen die Jan van Herwijnen ruim een eeuw geleden gemaakt heeft. 'Tekenen uit Mededogen' is de titel. Het gaat om portretten van zijn hand van mensen uit een psychiatrische inrichting. Het project heeft tot het eigen herstel van de kunstenaar geleid en destijds bijgedragen aan de emancipatie van de psychiatrie.
We keken er op jarenlang op uit, maar er viel niets te zien: de binnenplaats van het SCIP-pand aan de Keizersgracht. De leegte is nu opgevuld met een grote wandschildering. Vooral op zonnige dagen zie je hoe mooi de heldere kleuren zijn. Een gesprek aan de keukentafel met de makers Rudy Bosman en Sue Armstrong over het ontstaansproces van dit kunstwerk.
Sara Houtkooper heeft momenteel een expositie van haar werk rond het thema ‘Identiteit’ op de locatie Keizersgracht 252 van SCIP. Tijdens het ophangen van haar werken in de Tuinkamer kwamen we op het idee om op een later moment uitgebreider over de achtergrond van haar kunst te praten.
Jannemiek Tukker verscheurde haar eigen schilderijen tijdens een psychose. Door de scheuren weer te herstellen werkt ze ook aan eigen haar herstel. Haar werk is te zien bij Galerie Beeldend Gesproken in Amsterdam.
Op een herfstdag spreken we op het SCIP-kantoor met de Amsterdamse kunstenares Judith Ockeloen over haar leven en werk. "Pas op mijn 57ste ben ik naar de kunstacademie gegaan: de Wackers Academie. Daarvoor heb ik altijd veel bij buurthuizen getekend met name modeltekenen. De leraar zei altijd: “Ik hoef jou geen les te geven” terwijl ik wist dat ik nog een hoop te leren had."
'Vincent is de enige waarvan je geen 1,5 meter afstand hoeft te nemen. Kom dichterbij om zijn werk te bekijken'. Met deze woorden attendeert het Van Gogh Museum me op de portretexpositie 'In the Picture'
Acht jaar lang reed Deborah Alma met haar vintage ambulance naar festivals, conferenties, scholen en bibliotheken in Engeland. In dit voertuig schreef zij gedichten voor, met de bedoeling de stemming van mensen gunstig te beïnvloeden.
In zijn boek "Liefde in Tijden van Duisternis' beschrijft Ralph Mulder zijn langdurige gevecht met zijn ziekte. Daarin kreeg hij onvoorwaardelijke steun van zijn vrouw. 'Door haar kreeg ik weer lichtjes in mijn ogen'
Bart Berkhout (63) over zijn deelname aan het Inloop- en Coachingatelier van Cultuurhuis Wherelant in Purmerend.
Het lukte Ingrid jarenlang om goed te functioneren in de zorg. Tot zij op middelbare leeftijd plotseling een burn-out kreeg. Pas nu komt zij toe aan zorg voor zichzelf.
Een interview met Silvia Koning. Over het spiegelen van onrecht, het spiegelen van ideeën, van de ander en van jezelf
Mathisse Arendsen lijdt aan een Dissociatieve IdentiteitsStoornis (DIS) als gevolg van een traumatische jeugd. Het schilderen is voor hem een enorme steun:"Zonder kunst zou ik waarschijnlijk draaideurpatiënt geweest zijn".
We zijn op bezoek bij Max Carper (27) in zijn huis in Assendelft. We willen hem interviewen over zijn schilderkunst, maar hij komt met een object. Het lijkt op een hoofd van een T-Rex.
Gil is succesvol als danser en wint de internationale danswedstrijd Juste Debout. Na zijn psychose heeft dit succes echter weinig waarde voor hem. Die vindt hij uiteindelijk in het geven van danstherapie aan anderen.
We ontmoeten Rik Oskam op een herfstdag in het SCIP pand aan de Keizersgracht. Hij heeft een map met met werk meegenomen en we praten over het ontstaansproces van zijn kunst.
We ontvangen kunstenaar Gert op de zolderkamer van Ervaringswijzer en praten over zijn werk. Hij heeft zowel foto's als originelen bij zich.

De vriendschappelijke maar soms uitdagende relatie tussen de Gwen en Carlijn vormt de basis voor hun muziek en teksten. Deze 'Rappende Meiden' combineren lichtvoetige klanken met indringende woorden.