Als het moet

Sommige dingen moeten. Je moet je belasting invullen, je huis opruimen, je werk doen. Maar als iets moet, wil je het soms juist níét meer. In dit ideeAteljee gingen we op zoek naar het verschil tussen 'moeten' en 'willen'. Wat gebeurt er als iets moet? En hoe kun je iets wat moet tóch op een fijne manier doen?

Oefening: van moeten naar willen

We begonnen met een oefening. Iedereen kreeg een papier met drie vakken:

In het eerste vak schreef je iets op dat je moet doen en waar je tegen opziet.

In het tweede vak schreef je iets wat je graag doet – iets dat goed voelt.

In het derde vak dacht je na: hoe kun je het ‘moeten’ op een manier doen die beter bij je past?

Eén deelnemer schreef: “Ik moet mijn belasting invullen. Ik krijg daar stress van. De taal is moeilijk en ik ben bang dat ik iets fout doe. Het voelt alsof ik straf kan krijgen.” Maar diezelfde deelnemer schreef bij het fijne gevoel: “Yoga helpt me ontspannen. Dan hoor ik een vriendelijke stem, ik adem rustig, en ik voel mijn lichaam.” Toen ze dat zo naast elkaar zag, kwam er iets op gang. Ze zei: “Wat als ik de belastingaangifte aanpak als een yogales? Thee erbij, rustige muziek, pauzes, en niet te streng voor mezelf. Dan voelt het misschien iets minder zwaar.”

Gesprek in de groep

We praatten verder over wat we allemaal moeten in het leven. Eén deelnemer zei: “Door mijn psychische klachten heb ik mijn hoofd al zo vol. Dan heb ik geen energie meer om ook nog van alles te moeten.” Een ander zei: “Ik probeer de zwaarste klussen in de ochtend te doen. Dan heb ik daar nog kracht voor. De leuke dingen bewaar ik voor later op de dag.”

We ontdekten dat moeten vaak voelt als druk van buitenaf, terwijl willen van binnenuit komt. Maar soms liggen ze toch dicht bij elkaar. “Als ik iets écht wil, dan hoort daar soms ook een beetje ‘moeten’ bij,” zei iemand. “Bijvoorbeeld oefenen, doorzetten, iets afmaken. Maar dan heb ik het ervoor over.” Een vader vertelde over zijn kind: “Ze wil haar tanden niet poetsen. Dus ik maak er een spelletje van. We trekken gekke gezichten in de spiegel. Dan lukt het beter.”

Zo ontdekten we dat je soms iets wat moet kunt veranderen. Door het leuker te maken, kleiner te maken, of op een ander moment te doen. Dat noem je ook wel 'de brug tussen moeten en willen'.

Wat helpt?

We bespraken ook manieren die kunnen helpen om van ‘moeten’ naar ‘willen’ te komen. Hier zijn er een paar:

• Maak het kleiner: in plaats van te denken "ik moet de hele belasting doen", zeg je: "ik begin met één bladzijde".
• Geef jezelf keuzevrijheid: Kies zelf wanneer je iets doet. Bijvoorbeeld: "ik doe dit morgenochtend met een kop thee erbij."
• Maak het lichter: Zet muziek op, werk samen met iemand, of maak het gezellig.
• Kijk waarom je het doet: Soms doe je iets omdat je belangrijk vindt om er voor iemand te zijn – dat geeft motivatie.
• Een deelnemer zei: “Ik vind netwerken lastig. Maar ik weet dat het belangrijk is. Dus ik stuur liever een goede mail dan dat ik naar een drukke borrel ga.” Dat laat zien dat je op je eigen manier kunt bijdragen, zonder iets te doen dat helemaal niet bij je past.

Visie

Aan het eind van de bijeenkomst bespraken we deze gedachte:

Moeten en willen zijn geen vijanden.  Ze horen bij elkaar. Soms moet je iets doen omdat je bij anderen hoort. Maar je kunt kijken hóe je dat doet. Op een manier die klopt voor jou. Dan wordt het minder zwaar. En soms zelfs waardevol. Ook als je nog een beetje verzet voelt, kun je leren om iets te doen met aandacht en rust. Zoals bij yoga. Of door hulp te vragen. Of door jezelf toestemming te geven om het op jouw manier te doen.