Stilstaan om verder te kunnen

Soms helpt het om even niet te streven of te begrijpen, maar stil te staan bij wat er is — ook als dat ongemakkelijk voelt. In deze bijeenkomst onderzochten we samen wat stilstaan en verdergaan in ieders leven betekenen: wanneer het helpt, wanneer het belemmert, en hoe beide bewegingen elkaar nodig hebben. Hieronder uitspraken en aan het eind een slotvisie.

Stilstaan helpt om te voelen, te begrijpen en te waarderen wat er is — in pijn én in vreugde.

Je kunt voelen wat er in je leeft
“ Ik belde mijn ex nog één keer, om te vragen hoe haar vakantie was geweest. Ze antwoordde: ‘Wat wil je eigenlijk van me?’ Na dat telefoontje wist ik dat ik haar nooit meer zou zien. Ik had in jaren niet meer zo gehuild — misschien wel sinds mijn kindertijd. Maar toen de tranen eindelijk kwamen, voelde ik rust. Berusting, misschien. Ik hoefde niet meer te vechten tegen iets wat allang voorbij was.”

“ In plaats van te denken of ik een slachtoffer ben, vraag ik mezelf af: wat zegt dit over mij? Wat gebeurt er in mij? Er is een lichtje in de tunnel, maar ik weet nog niet waar het naartoe leidt. Het voelt als een reset.”

“ Je moet ook bij leuke ervaringen even stilstaan. Dat helpt om de waarde ervan te eren en te waarderen. Als ik een fijn contact heb gehad, geniet ik nog even na.”

“ Stilstaan is voor mij in mijn lichaam zijn. Wat voel ik, en kan ik daarnaartoe ademen in plaats van piekeren.”

Stilstaan is niet alleen verdriet toelaten, maar ook aandacht schenken aan wat goed is. Zowel pijn als vreugde vragen om erkenning — dáár begint herstel.

Je begrijpt jezelf beter
“ Pas jaren later had ik door dat een vriend mij telkens inzette voor klusjes. Altijd was ik hem aan het helpen. Laatst vroeg een nieuwe buurman mij ergens mee te helpen. Uiteindelijk vertrouw ik hem nu wel, hij helpt mij soms ook.”

“ Als ik iets moet verwerken met iemand, doe ik dat door een brief te schrijven aan die persoon. Dan vind ik vanzelf de toon die voor mij klopt.”

Door stil te staan bij wat er is gebeurd, ontdek je patronen in jezelf. Je leert herkennen wat je raakt en waarom — en dat geeft richting voor de toekomst.

Je wordt milder voor jezelf en anderen
“ Vroeger was ik hard voor mezelf en anderen. Tot ik dingen ging verwerken. Nu begrijp ik anderen ook beter. Als je zelf dingen mag voelen, dan gun je het anderen ook. Ik moest eerst bij mijn eigen verdriet.”

“ Pas als je weer in beweging komt, zie je dat je de stilstand nodig had. Dan besef ik dat relaties me hebben gevormd én gebroken — dat heb ik doorleefd door naar binnen te gaan. De tranen waren daarbij het smeltwater van mijn ziel. Nu kan ik met die ervaringen een eindje meelopen met anderen, als relatiecoach.”

Wie zichzelf zachter leert benaderen, wordt vanzelf milder naar anderen. Compassie groeit uit de moed om eigen pijn te voelen.

Je lichaam en hoofd krijgen rust
“ Ik heb een week vakantie nodig om te wennen aan vakantie.”
“ Corona kwam voor mij net op tijd, anders was ik door mijn hoeven gezakt.”
“ Een vriend was overleden. Samen met vriendinnen deed ik een ceremonie en ik dacht: fijn, nu kan ik verder. Maar dat werkte niet. Ik moest wel stilstaan. Ik heb geleerd dat ik kan omgaan met rouw — iets waar ik eerst niet aan wilde, uit angst om in te storten.”

Rust is niet niets doen, maar ruimte maken voor wat er speelt. Pas in vertraging herstelt lichaam én geest.

Stilstand kan ook zwaar zijn: soms blijf je hangen in pijn, spijt of zelfonderzoek.

Je kunt blijven piekeren
“ Verwerken gaat in lagen, merk ik. Dat kan jaren duren. Dan triggert er iets en dan zit je weer even in het oude gevoel, totdat het echt uit je systeem is.”
“ Ik verwerk ook wat ik anderen heb aangedaan. Dan zet ik ze symbolisch in een stoel tegenover me en betuig ik mijn spijt en dat ik het voortaan anders doe. Dat ruimt op.”

Reflectie is waardevol, maar eindeloos herhalen houdt je vast. Verwerking gebeurt in rondes — telkens een beetje lichter.

Je blijft te veel in het verleden
“ Een vriendin van mij heeft zelfmoord gepleegd. Ik voel me schuldig dat ik niet meer contact met haar gezocht had toen ze het moeilijk had. Mensen om me heen zeggen: ‘Je hoeft je niet schuldig te voelen.’ Maar ik voel me wél schuldig, en daar heb ik vrede mee. Je hoeft niet te proberen overal vanaf te komen. Alles mag er zijn — ook je schuldgevoel. Je hoeft niet te helen tot je een ons weegt.”

“ Mij werd geloof opgedrongen. Ik moest misdienaar zijn. Dat gaf zoveel weerstand dat ik soms helemaal niet meer wist wat ik deed. Ik gooide alles door elkaar. Dat duurde een jaar, totdat de pastoor tegen mijn ouders zei: ‘Ik heb niks aan hem.’ Ik hield daar een spiritueel trauma aan over. Op volwassen leeftijd kwam ik bij een groep die wél prettig was. Toen werd geloof een eigen keuze.”

Soms dwingt het leven je om stil te staan bij oud zeer. Dat kan pijnlijk zijn, maar ook bevrijdend als je het mag laten bestaan zonder het te hoeven oplossen.

Verdergaan geeft richting en betekenis. Beweging brengt vaak helderheid die stilstand voorbereidde.

Je krijgt weer zin en richting
“ Als ik me rot voel en ik ga naar de yoga, voel ik me daarna vaak beter.”
“ Soms krijg je stress omdat je iets in je hoofd te groot maakt, bijvoorbeeld een muur schilderen. Mij is het gelukt door alvast te beginnen met de spullen klaar te zetten.”

Actie schept lucht. Kleine stappen helpen om weer grip te krijgen — niet om te ontsnappen, maar om het leven opnieuw op te pakken.

Je voelt je sterker
“ Ik was een pleaser. Door stil te staan stel ik mezelf nu vaak de vraag: doe ik dit om te behagen, of komt het echt uit mijn hart? Als ik het niet zeker weet, leg ik mijn hand op mijn hart.”
“ Ik onderdrukte alles. Ik was niet helemaal op aarde. Mensen zeiden: ‘Waar zit je?’ Tot ik ziek werd. Toen kwam ik erachter dat er van alles aan de hand was. Ik had weinig zelfliefde. Ik ben toen het spirituele pad opgegaan. Mijn logica was: als ik groei in zelfliefde, genees ik. Dat werkte.”

Verdergaan wordt krachtig als het geworteld is in zelfkennis. Wie handelt vanuit zijn hart, vindt richting én genezing.

Je ontdekt nieuwe betekenis
“ Door te pleasen heb ik jarenlang te veel van mezelf opgegeven. Nu is mijn zelfbeeld niet meer afhankelijk van of anderen mij aardig vinden.”
“ Moeilijke dingen kunnen ook iets goeds brengen. Ze zijn niet leuk, maar ze kunnen wel zelfkennis en innerlijke groei geven. Je overleeft het — en soms kom je er rijker uit.”

Tegenslag kan een bron worden van inzicht. In pijn schuilt vaak het zaad van betekenis.

Je deelt je ervaring met anderen
“ Ik merk dat ik mensen enorm kan helpen door mijn ervaring te delen. Ik ben gewoon eerlijk over mijn mislukkingen.”
“ Anderen kunnen iets leren van jouw manier van omgaan met het leven. Als mensen mijn verhaal horen, zeggen ze vaak: ‘Het had erger gekund.’ Dat vind ik eigenlijk wel grappig.”

Wie zijn ervaring deelt, zet lijden om in verbinding. In dat delen schuilt de helende kracht van herkenning.

Te snel verdergaan kan betekenen dat je iets overslaat. Dan raak je uitgeput of mis je de diepte van het moment.

Je kunt te snel willen vergeten
“ Ik wilde me over mijn liefdesverdriet heenzetten door naar de kroeg te gaan. De roes van alcohol dempte het verdriet. Ik ontmoette wel nieuwe vrouwen, maar ik zat met mijn gevoel nog bij mijn ex.”
“ Toen ik stopte met tv-kijken, merkte ik pas hoeveel tijd ik nodig heb om het dagelijkse leven te verwerken. Dat moet je niet te snel wegzappen.”

Verdoving lijkt verdergaan, maar stelt het werkelijke voelen uit. Soms is vertraging de enige weg vooruit.

Je raakt uitgeput als je maar doorgaat
“Ik wilde aan de relatie vasthouden, maar ze vroeg te veel van mij. Ik was meer van ‘morgen zien we wel’. Ik kon me niet losweken. Dat put je uit.”

Altijd doorgaan lijkt sterk, maar vaak schuilt er angst onder: de angst om stil te vallen. Werkelijke kracht zit in kunnen rusten.

Je doet wat hoort, niet wat goed voelt
“ Ik was nog lang lid van de vereniging, maar ik merkte dat de activiteiten niet bij mij pasten. Ik houd niet zo van borrelen. Tot ik ging doen waar mijn hart lag — dat zijn vooral dingen waarin ik me kan ontwikkelen.”

Verdergaan zonder bezieling maakt leeg. Wie trouw blijft aan zijn hart, ervaart betekenis in plaats van verplichting.

Je mist de diepte van het moment
“ Ik was altijd maar bezig me op het leven voor te bereiden, met cursussen en boeken en alles. Nu gaat het mij veel meer om: geniet ik wel? Leven, niet over het leven.”

Als je te snel doorgaat, verlies je het moment zelf. De kunst is om te bewegen mét aandacht, niet erlangs.

Slotvisie: de balans van leven
Stilstaan en verdergaan horen bij elkaar als inademen en uitademen.
Zonder stilstand is er geen inzicht, zonder beweging geen leven.
Wie durft te voelen wat was, kan lichter verdergaan.
En wie verdergaat met zachtheid, ontdekt dat elke ervaring — hoe moeilijk ook — een bron kan zijn van wijsheid, mildheid en nieuwe kracht.

“ Je hoeft niet te helen tot je een ons weegt — het leven mag onvolmaakt zijn, als het maar echt geleefd wordt.”