Afspraken met jezelf

Trouw zijn aan jezelf vraagt soms om vasthouden, soms om loslaten. Vind de kracht én vrijheid in afspraken met jezelf. In het ideeAteljee hadden we hierover een gesprek. Hieronder een aantal uitspraken daaruit met aan het eind een slotvisie. 

Zelfdiscipline versterkt zelfvertrouwen
Kleine successen dragen bij aan meer vertrouwen in eigen kunnen.

“Bij solliciteren dacht ik steeds: morgen begin ik. Maar dan had ik morgen ook geen zin. Toch zette ik mijn laptop aan en ging zitten. Door het zo klein te maken, lukt het me wél. Dan valt er een last van mijn schouders en voel ik: ik kan dit. De volgende stap is nog steeds spannend, maar minder zwaar. Zo raak ik er langzaam aan gewend.”

“Door me aan afspraken te houden krijg ik meer zelfwaardering, en door meer zelfwaardering houd ik me beter aan mijn afspraken.”

Gewoontevorming
Door herhaling wordt gedrag vanzelfsprekender, mits je het bij je past.

“Ik nam me voor om elke woensdag te sporten. Zwemmen hield ik niet vol. Maar volleybal lukte wel, omdat ik er meer plezier in had.”

Voor sommigen lukt gewoontevorming niet: "Ik vind tandenpoetsen nog steeds moeilijk.”

“Wat me geholpen heeft om betere afspraken met mezelf te maken was toen mijn kind zei: ‘Mamma, je stinkt’. Toen ben ik mezelf beter gaan verzorgen.”

Betrouwbaarheid voor jezelf
Afspraken nakomen maakt dat het klopt voor jezelf, maar het bewust afzeggen ook.

“Het verbreken van afspraken kan me óók kracht geven. Ik heb meer vertrouwen als ik mijn gevoel volg. Soms moet je ruimte maken voor wat niet meer bij je past.”

“Ik vind het vreselijk om op een dieet te zitten. Minder snacken zou ik wel willen, maar een harde afspraak helpt mij niet. Dan vraag ik me liever af: waarom snack ik eigenlijk? Een afspraak als ‘geen chips meer eten' blijft oppervlakkig. Het gaat om ontdekken wat eronder zit. En verandering kost tijd, vaak jaren. Je kunt niet van A naar B in één dag.”

“Ik werd doodgegooid met discipline en strenge regels. Later handelde ik vaak vanuit verzet, maar dan was ik ook niet mezelf. Nog steeds moet ik soms goed mijn lichaam voelen om te weten: is het van mij of van een ander? Dan ga ik voelen in mijn lichaam.”

Perfectionisme en stress
Te star vasthouden kan leiden tot schuldgevoel en uitputting.

“Ik nam me voor om te solliciteren, maar toen het maandag niet lukte dacht ik: het heeft geen zin meer. Daardoor kreeg ik nog meer tegenzin. Eigenlijk had ik rust nodig, maar ik gaf mezelf geen toestemming om een break te nemen. Via mijn therapeut lukte dat wel.”

“Soms zijn afspraken met jezelf te kort door de bocht, zoals: elke ochtend huiswerk maken. Dat is onrealistisch. Bij afspraken met een ander houd je rekening met omstandigheden, maar met jezelf vaak niet. Dan voel je je rot en ga je voor de tv zitten.”

“Bijna geen enkele afspraak met mezelf lukt. Bewegen, op tijd opstaan, gezond eten. Dan is het moeilijk om een positief zelfbeeld in de lucht te houden. Het enige wat me hielp was het boek ‘Verlichting voor luie mensen’. Dat gaat erover dat vrije wil niet bestaat. Je denkt dat jij alles kiest met je vrije wil, en dát veroorzaakt al die stress en frustratie. Maar het leven gebeurt gewoon, het stuurt jou in plaats van andersom. Die gedachte geeft me weer rust.”

Rigiditeit
Vasthouden kan flexibiliteit en creativiteit beperken.

“Bij improvisatietoneel heb ik geleerd om een idee los te laten en te reageren op wat een ander doet. Dat geeft ruimte en speelsheid.”

Anderen zijn juist te flexibel: “Soms wil ik koste wat kost mijn schema volgen. Maar ik kan ook doorschieten naar het andere uiterste: ineens besluit ik spontaan de badkamer schoon te maken, en heb ik geen tijd meer voor andere dingen.”

“Als je heel principieel bent, zet je jezelf vast in een keurslijf en kun je je moeilijk aanpassen.”

Zelfcompassie
Mildheid naar jezelf vermindert stress en bevordert veerkracht.

“Niet meer alles willen volhouden maakt dat ik iets eerder doe. Ik zeg tegen mezelf: ik probeer dit vier keer en dat is genoeg.”

“Afspraken kunnen ook voelen als een kooi. Soms zijn kaders nodig, bijvoorbeeld om conditie op te bouwen. Maar wordt ik er gespannen door – dan voelt het als moeten.”

Er zit ook vrijheid in moeten: "Als het moet hoef je niet steeds te bedenken of je het wel of niet gaat doen.”

“Ik laat zoveel los dat ik niks vasthoud. Door vrij te zijn ontdek je vanzelf grenzen.”

Flexibiliteit
Door doelen aan te passen aan omstandigheden voel je je beter.

“Ik wilde vier keer per week volleyballen, maar dat gaf tegenzin. Toen ik het terugbracht naar drie keer, voelde goed.”

Prioriteiten herzien
Loslaten helpt nagaan of een doel echt bij je hoort.

“Ik verf mijn haar al sinds mijn veertiende, eerst omdat ik mijn eigen kleur niet mooi vond. Tien jaar lang koos ik rood omdat anderen dat leuker vonden. Paars wilde ik wel, maar vriendinnen vonden dat niets. Pas later zag ik dat ik vooral deed wat anderen bij mij vonden passen.”

Uitstelgedrag
Loslaten kan leiden tot passiviteit, maar kan soms ook laten zien wat minder belangrijk is.

“Ik stel dingen uit en zeg dan tegen mezelf: blijkbaar was het niet zo belangrijk. Maar dat vind ik ook.”

Betrouwbaarheid naar jezelf
Afspraken telkens laten varen kan je zelfbeeld ondermijnen of juist bevrijden

“Vroeger vond ik mezelf een slappeling als ik afspraken niet nakwam. Nu voelt het juist bevrijdend: ik luister naar mezelf en hoef het niet meer voor de buitenwereld te doen.”

Gemakzucht
Loslaten kan een excuus zijn om niets meer te hoeven doen. Tegelijk kost het ook moeite.

“Ik zei tegen mezelf dat ik het losliet, maar eigenlijk had ik gewoon geen zin om moeite te doen.”
“Loslaten gaat niet in één keer. Soms denk ik dat ik iets heb losgelaten, maar merk ik dat het toch niet zo is.”

Verlies van richting
Zonder afspraken kan je leven stuurloos worden.

“In het begin van corona voelde ik me bevrijd: eindelijk geen verplichtingen. Maar al snel miste ik interne motivatie en voelde mijn leven uitzichtloos. Dat liet me zien dat ik teveel afhankelijk was geworden van de buitenwereld om zin te ervaren. Sindsdien probeer ik meer te kiezen vanuit mezelf, en niet alleen vanuit wat anderen verwachten.”

Slotvisie
Afspraken met jezelf maken is een manier om goed voor jezelf te zorgen. Soms helpt het om vast te houden en door te zetten, maar alleen als het echt bij jou past en niet omdat anderen dat verwachten. Door rekening te houden met jezelf en je gevoel, geven afspraken houvast én richting. Tegelijk kun je ontdekken dat iets toch niet klopt voor jou. Dan is het juist wijs om los te laten en mild te zijn. Zo leer je trouw te blijven aan jezelf, zonder dat het te streng wordt.