Verbonden

In deze bijeenkomst ging het over wat helpt om écht contact te maken — met jezelf en daardoor ook met anderen.

 

Soms zeggen mensen: “Ik voel me eenzaam, ook al ben ik onder de mensen.”
Eenzaamheid heeft dan minder te maken met wie er om je heen is, en meer met hoe je contact maakt — met anderen én met jezelf.

Onderzoeker Anja Machielse zegt dat eenzaamheid niet ontstaat door een gebrek aan contacten,
maar doordat mensen vast komen te zitten in oude omgangsgewoonten.
Die patronen boden ooit bescherming, maar staan nu verbinding in de weg.
Veel mensen reageren op een automatische manier in contact:
ze trekken zich terug bij spanning, praten te veel, of vermijden om te zeggen wat ze echt voelen.

We onderzochten dit thema aan de hand van zeven plekken waar je jezelf kunt kwijtraken —
en manieren om daar weer uit te komen.

De Spiegelzaal – Je hoort alleen wat je al denkt
De Spiegelzaal is de plek waar je vooral omgaat met mensen die hetzelfde denken als jij.
Dat voelt veilig, want je krijgt bevestiging, maar daardoor groei je niet meer: je hoort alleen je eigen echo’s terug.

Een deelnemer vertelde dat hij het onderwijssysteem ervaart als zo’n spiegelzaal:

“Op school ga je al snel een richting op die door beleid en docenten wordt bepaald.
Als je daar niet in meegaat, val je erbuiten.
Bij invaldocenten zag ik dat het ook anders kan. Ze brachten de stof op een nieuwe manier —
nog wel binnen de regels, maar met meer lucht. Dat gaf ruimte.”

Hij trok de vergelijking met zijn werk in het buurthuis:

“Ook daar ga ik soms te veel mee in het beleid.
Maar eigenlijk gaat het om wie ik ben.
Als ik vanuit mezelf spreek, draag ik vanzelf uit wat ik van binnen ben.
Dan is er geen moed meer nodig — dan bén je gewoon wie je bent.”

Een ander vertelde over gesprekken aan de lunchtafel:

“Soms begint iemand over politiek. Als de ander openstaat, ga ik erop in,
maar als het een strijd van meningen wordt, kost het te veel energie.
Je kunt beter eerst vragen: ‘Vind je het erg dat ik anders denk?’
Als iemand daar niet aan toe is, kun je beter afhaken.”

De weg eruit:
Ga bewust in gesprek met mensen die anders denken, niet om te overtuigen maar om te luisteren.
Stel vragen vanuit nieuwsgierigheid in plaats van verdediging:

“Hoe zie jij dat?” – “Wat maakt dat voor jou belangrijk?”

De Arena van Vergelijking – Altijd iemand beter
In deze arena meet je jezelf voortdurend aan anderen: wie heeft meer succes, meer vrienden, meer rust?
Dat put uit, want het is nooit genoeg.

Een deelnemer vertelde met humor:

“Ik keek altijd op tegen een yogaleraar omdat hij eruitzag als een filmster.
Ik voelde me verlegen bij hem. Tot ik op een dag zag dat hij kalend werd — toen was de verlegenheid voorbij.”

Een ander zei:

“Ik heb eigenlijk nooit tegen mensen opgekeken, behalve tegen mijn vader.
Wat zijn ogen zagen, konden zijn handen maken — dat vond ik geweldig.
Maar als iemand een opleiding had, dacht ik: je hebt een kunstje geleerd en dat is het.”

Hij vertelde over een vriendin die juist wél waarde hechtte aan status.

“In onze relatie kwam dat terug. Ik zei: kijk wat er gebeurt — er is iets stuk,
en jij vraagt mij om het te maken. Dat vind ik waardevoller dan iemand bellen die het doet.”

Een ander vulde aan:

“Juist als je niet vergelijkt, leg je er geen druk op. Dan ontwikkel je je vanzelf.”

En iemand zei glimlachend:

“Je kunt ervaringsdeskundigheid niet certificeren.”

De weg eruit:
Stop met scoren bijhouden. Vraag jezelf af: Wat geeft mij voldoening? in plaats van Wat vinden anderen van mij?
Gebruik verbindende communicatie ook naar binnen toe:

“Ik voel me onzeker, omdat ik behoefte heb aan erkenning — en die mag ik mezelf geven.”

Het Theater van Maskers – Je doet alsof
In het theater van maskers speel je een rol om aardig, slim of sterk te lijken.
Je laat zien wat past bij het plaatje, niet bij wat je echt voelt.

Een deelnemer vertelde:

“Ik was altijd pleasend en conflictmijdend. Altijd bezig met wat anderen van mij vonden.
Door het geloof waarin ik opgroeide, kon ik niet echt mezelf zijn.
Pas in relaties ontdekte ik wie ik was, maar dat ging niet zonder pijn.
Mijn laatste relatie was met iemand met narcistische trekken.
Ik liep op eieren, paste me steeds aan, tot ik mezelf kwijt was.
Uiteindelijk moest ik veranderen — anders was ik depressief geworden.”

Het was een herkenbaar verhaal over hoe gemakkelijk je jezelf kunt verliezen door aanpassing,
en hoe herstel begint met de moed om eerlijk te zeggen wat je voelt en nodig hebt.

De weg eruit:
Begin klein met eerlijkheid.

“Ik merk dat ik eigenlijk best moe ben.”
“Ik vind dit lastig om te zeggen, maar ik voel me niet op mijn gemak.”
Verbindende communicatie helpt woorden geven aan wat echt leeft.
Eerlijkheid schept verbinding.

De Kamer van Stilte – Alles lijkt rustig, maar vanbinnen stik je
In deze kamer slik je woorden in om de vrede te bewaren.
Je wilt geen ruzie maken of iemand teleurstellen, maar de rust is schijn.

Een deelnemer vertelde:

“Mensen willen harmonie, maar je moet niet op eieren lopen.
Mijn stiefvader praat aan één stuk door.
Nu doorbreek ik dat patroon door soms over hem heen te praten.
Eerst vond hij dat niet leuk, maar nu went het — en ik voel me minder uitgeput.”

De weg eruit:
Doorbreek de stilte met iets kleins en oprechts.

“Ik wil iets delen, ook al vind ik het spannend.”
Spreek vanuit jezelf (“ik voel...”) in plaats van verwijt (“jij doet altijd...”).
Dat is verbindende communicatie in actie.

De Storm van Lawaai – Altijd bezig, nooit stil
Hier vul je elk moment met geluid, nieuws of activiteit. Rust voelt onwennig, dus je blijft doorgaan.

Een deelnemer vertelde:

“Ik zit nu op een datadieet — ik heb maar 20 GB per maand.
In het begin werd ik gek, maar nu kan ik uren op de bank liggen en niks doen.
Toen pas merkte ik hoeveel tijd je nodig hebt om de dag te verwerken.”

De weg eruit:
Plan kleine stukjes stilte in. Zet je telefoon uit, wandel, adem.
Luister naar wat er in jou leeft zonder het meteen te willen oplossen.

“Wat voel ik nu eigenlijk?” – “Wat heb ik vandaag nodig?”

De Kamer van Zelfverraad – Ja zeggen terwijl je nee bedoelt
Je zegt ja om de vrede te bewaren, maar voelt vanbinnen een knoop in je maag.

Een deelnemer zei:

“Ik durf nu terug te komen op een afspraak. Als ik te moe ben, zeg ik dat eerlijk.
Vroeger verzon ik een smoes, maar nu voelt het beter. Mijn vriendin begrijpt dat.”

Een ander vertelde:

“Ik plan rust in. Als ik weet dat ik ga wandelen én uit eten, weet ik dat ik de volgende dag niks plan.
Dat vinden anderen ook prettig.”

En iemand uit het buurthuis deelde:

“We lunchen samen en zitten soms erg dicht op elkaar.
Dan zeg ik: ‘Doe maar’, maar eigenlijk voel ik me daar niet prettig bij.”

Het gesprek ging over hoe klein zelfverraad kan beginnen —
met ja zeggen terwijl je lichaam al nee zegt.
Eerlijk zijn bleek vaak de eerste stap naar bevrijding.

De weg eruit:
Luister naar je lichaam. Als je spanning voelt, zeg:

“Ik wil er even over nadenken.”
Zo geef je jezelf ruimte voordat je reageert.

De Kelder van Schaduwen – Wat je niet wilt voelen, stuurt je toch
Hier liggen gevoelens die je hebt weggestopt: pijn, woede, schaamte.
Ze verdwijnen niet, maar gaan ondergronds — en sturen onbewust je gedrag.

De weg eruit:
Kijk met mildheid naar wat je liever niet wilt zien.
Zeg tegen jezelf:

“Er zit iets in mij dat aandacht nodig heeft.”
“Wat probeert dit gevoel mij te vertellen?”
Nieuwsgierigheid brengt je dichter bij jezelf dan oordeel ooit kan.

Verbindende communicatie: van gevoel naar behoefte
We oefenden met verbindende communicatie (naar Marshall Rosenberg).
In plaats van oordelen leerden we kijken naar wat er werkelijk speelt:

“Je belt me nooit” → “Ik voel me teleurgesteld, omdat ik behoefte heb aan contact.”

Tijdens de oefening Wat zit eronder? ontdekten deelnemers dat elk gevoel een behoefte verbergt.
Door rustig te luisteren en vragen te stellen – Wat voelde je? Wat had je nodig? –
ontstond er meer begrip en verbinding.

Hoe maak ik contact met mezelf
Deelnemers deelden manieren om weer bij zichzelf te komen:
ademwerk, yoga, wandelen, zingen of schrijven.

“Door te journallen voel ik me vrijer en dichter bij mezelf.”
“Ik vraag me af: wie zit er nu achter het stuur — mijn innerlijke kind of mijn volwassen zelf?
En wat heb ik op dit moment nodig?”

Anderen spraken over mildheid:

“Kan ik met zachte ogen naar mezelf kijken, zonder oordeel?
Mag ik fouten maken? Mogen alle emoties er zijn?”

Wanneer ze weer contact hadden met zichzelf, merkten velen dat
écht contact met anderen vanzelf gemakkelijker werd.

Hoe maak ik contact met anderen
Sommigen vonden nieuwe verbinding via dieren of vrijwilligerswerk.

“Sinds ik een hond heb, stap ik makkelijker op anderen af.
Eenzaamheid is ook lekker — je bent niet afgeleid.”

“Door vrijwilligerswerk kreeg ik twee echte vriendschappen.
Dat heeft veel veranderd.”

Er werd gesproken over balans:

“Ik vind het prettig om alleen te zijn. Je hoeft niet met iedereen vrienden te zijn.”

Een ander vertelde over burencontact:

“Liever een goede buur dan een verre vriend.
Gewoon even praten over het weer kan genoeg zijn.”

Anderen zochten gelijkgestemden op bij groepen zoals Zinnig Noord of zetten zelf iets op:

“Als je zelf iets organiseert, komen de juiste mensen vanzelf.”

Tot slot zei iemand:

“Ik ben perfectionistisch en kreeg twee jaar geleden de diagnose autisme.
Nu leer ik mezelf opnieuw kennen.
Voor mij is eenzaamheid niet dat ik niets te doen heb, maar dat ik weinig aansluiting voel met de buurt.”

Tot slot
In alle verhalen klonk dezelfde beweging door:
van aanpassing naar echtheid,
van afstand naar nabijheid,
van zoeken buiten jezelf naar thuiskomen bij jezelf.

Wie weer contact maakt met zichzelf,
vindt vanzelf de weg naar echte verbinding met anderen.